23 października — całe mnóstwo ważnych rocznic, a których nikt nie pamięta. Przede wszystkim rocznica 1956-os forradalom, oczywiście nikomu nie muszę tłumaczyć jakże uroczego języka węgierskiego.
Wydarzenia[]
Powstanie węgierskie 1956[]
Wstęp[]
Polak Węgier dwa bratanki jak mówi stare powiedzenie. Nie sposób więc nie wspomnieć o tak ważnej rocznicy naszych sąsiadów bratanków z południa. Tym bardziej warto o niej wspomnieć, że miała ona swoje źródło w Polsce. W 1956 roku doszło w Poznaniu do antykomunistycznych walk, które zostały wprawdzie stłumione, ale doprowadziły do pewnej liberalizacji rządów komunistycznych w Polsce. W tym samym czasie na Węgrzech panował żelazną ręką Matyas Rakosi. Jego rządy wywoływały wielkie niezadowolenie społeczeństwa węgierskiego.
Początek[]
23 października w Budapeszcie miała miejsce demonstracja poparcia dla robotników z Poznania (polski wątek). Manifestanci odczytali na placu Bema (znowu polski wątek) listę swoich postulatów. Teoretycznie na tym powinno się skończyć, ale demonstranci pomaszerowali pod parlament, opanowali budynki radia, obalili pomnik Stalina... innymi słowy, wybuchło powstanie. Jeszcze tej samej nocy, zgodnie z postulatami powstańców, premierem Węgier został Imre Nagy.
Interwencja[]
Wkrótce Węgry ogłosiły neutralność, wystąpienie z Układu Warszawskiego (polski wątek, ale smutny) i w związku z tym rząd węgierki poprosił Armię Czerwoną o opuszczenie kraju św. Stefana. ZSRR odpowiedział na to aresztowaniem delegacji węgierskiej i powołaniem marionetkowego rządu Janosa Kadara, który "poprosił" Sowietów o interwencję w celu stłumienia "kontrrewolucji".
Zacięte walki trwały do 10 listopada, Węgrzy dzielnie stawiali opór liczniejszym i lepiej uzbrojonym oddziałom sowieckim. Walka jednak była z górny przegrana. Powstanie stłumiono, Imre Nagya[1] rozstrzelano.
Aspekty symboliczne[]
Symbolem powstania węgierskiego stała się "Krew w wodzie" czyli mecz piłki wodnej między Węgrami a ZSRR na Olimpiadzie w Melbourne. Obie drużyny za wszelką ceną chciały wygrać, mecz był tak zacięty, że w pewnym momencie jeden z zawodników sowieckich pobił węgierskiego rywala tak mocno, że ten zaczął krwawić. Wywołało to tak wielkie oburzenie publiczności, że sędzia musiał przerwać mecz i przyznać zwycięstwo prowadzącym Węgrom. Było to symboliczne zwycięstwo narodu węgierskiego i swego rodzaju odwet za krwawe stłumienie powstania.
Jeszcze raz polski wątek[]
Jeśli komuś brakuje polskich wątków, to w czasie powstania węgierskiego Polacy na własną rękę organizowali pomoc humanitarną dla powstańców, przekazując im przede wszystkim leki i krew do transfuzji. Oddolna pomoc Polaków, była skuteczniejsza niż zorganizowana pomoc z Zachodu. Innymi słowy, przyjaźń polsko-węgierska to nie tylko slogan - to dosłowne braterstwo krwi.
II bitwa pod El Alamejn[]
Pierwsza niespodzianka - były dwie bitwy pod El Alamejn! Jakby ktoś nie wiedział, El-Alamejn to miejscowość w Egipcie na przesmyku między Morzem Śródziemnym a trudną do przebycia Kotliną Al Kattara. Biegnie tędy jedyna droga z Libii do Aleksandrii i delty Nilu i jednocześnie była to ostatnia rubież obronna Brytyjczyków w Egipcie - gdyby Niemcy zdobyli El Alamejn droga do serca Egiptu stałaby dla nich otworem. Na szczęście 8 Armia zatrzymała Niemców w pierwszej bitwie pod El Alamejn. Jednak Niemcy nie odpuścili, oni nigdy nie odpuszczają. Okopali się na tym przesmyku i otoczyli polami minowymi. Brytyjczycy jednak wzmocnili swoje siły i 23 października rozpoczęli II bitwę pod El Alamejn. Dzięki wykrywaczom min, skonstruowanym notabene przez Polaków, przeszli przez pola minowe i oskrzydlili Niemców. Rommel został zmuszony do odwrotu, cudem wyprowadził swoje wojska z brytyjskich kleszczy, ale już nigdy nie odzyskał inicjatywy na froncie północnoafrykańskim - od II bitwy pod El Alamejn siły Osi w Arfyce były w ciągłym odwrocie zakończonym ich kapitulacją w Tunisie. Bitwy pod El Alamejn zaliczane są do decydujących bitew II wojny światowej.
Kalendarz | |
---|---|
Styczeń | 1 • 2 • 3 • 4• 5 • 6 • 7• 8 • 9 • 10• 11 • 12 • 13• 14 • 15 • 16• 17 • 18 • 19• 20 • 21 • 22• 23 • 24 • 25• 26 • 27 • 28• 29 • 30 • 31 |
Luty | 1 • 2 • 3 • 4• 5 • 6 • 7• 8 • 9 • 10• 11 • 12 • 13• 14 • 15 • 16• 17 • 18 • 19• 20 • 21 • 22• 23 • 24 • 25• 26 • 27 • 28• 29 |
Marzec | 1 • 2 • 3 • 4• 5 • 6 • 7• 8 • 9 • 10• 11 • 12 • 13• 14 • 15 • 16• 17 • 18 • 19• 20 • 21 • 22• 23 • 24 • 25• 26 • 27 • 28• 29 • 30 • 31 |
Kwiecień | 1 • 2 • 3 • 4• 5 • 6 • 7• 8 • 9 • 10• 11 • 12 • 13• 14 • 15 • 16• 17 • 18 • 19• 20 • 21 • 22• 23 • 24 • 25• 26 • 27 • 28• 29 • 30 |
Maj | 1 • 2 • 3 • 4• 5 • 6 • 7• 8 • 9 • 10• 11 • 12 • 13• 14 • 15 • 16• 17 • 18 • 19• 20 • 21 • 22• 23 • 24 • 25• 26 • 27 • 28• 29 • 30 • 31 |
Czerwiec | 1 • 2 • 3 • 4• 5 • 6 • 7• 8 • 9 • 10• 11 • 12 • 13• 14 • 15 • 16• 17 • 18 • 19• 20 • 21 • 22• 23 • 24 • 25• 26 • 27 • 28• 29 • 30 |
Lipiec | 1 • 2 • 3 • 4• 5 • 6 • 7• 8 • 9 • 10• 11 • 12 • 13• 14 • 15 • 16• 17 • 18 • 19• 20 • 21 • 22• 23 • 24 • 25• 26 • 27 • 28• 29 • 30 • 31 |
Sierpień | 1 • 2 • 3 • 4• 5 • 6 • 7• 8 • 9 • 10• 11 • 12 • 13• 14 • 15 • 16• 17 • 18 • 19• 20 • 21 • 22• 23 • 24 • 25• 26 • 27 • 28• 29 • 30 • 31 |
Wrzesień | 1 • 2 • 3 • 4• 5 • 6 • 7• 8 • 9 • 10• 11 • 12 • 13• 14 • 15 • 16• 17 • 18 • 19• 20 • 21 • 22• 23 • 24 • 25• 26 • 27 • 28• 29 • 30 |
Październik | 1 • 2 • 3 • 4• 5 • 6 • 7• 8 • 9 • 10• 11 • 12 • 13• 14 • 15 • 16• 17 • 18 • 19• 20 • 21 • 22• 23 • 24 • 25• 26 • 27 • 28• 29 • 30 • 31 |
Listopad | 1 • 2 • 3 • 4• 5 • 6 • 7• 8 • 9 • 10• 11 • 12 • 13• 14 • 15 • 16• 17 • 18 • 19• 20 • 21 • 22• 23 • 24 • 25• 26 • 27 • 28• 29 • 30 |
Grudzień | 1 • 2 • 3 • 4• 5 • 6 • 7• 8 • 9 • 10• 11 • 12 • 13• 14 • 15 • 16• 17 • 18 • 19• 20 • 21 • 22• 23 • 24 • 25• 26 • 27 • 28• 29 • 30 • 31 |
Przypisy[]
- ↑ Ciekawostka polonistyczna. Jeśli imię obce kończy się na "y" to przy odmianie stosujemy apostrof. Wyjątek stanowią nazwiska węgierskie, stąd poprawna jest forma "Nagya" a nie "Nagy'a"